ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ
Τηλ:2551064187
Φαξ:2551064142

Προς:

• Δήμαρχο Αλεξανδρούπολης, κ. Ευάγγελο Λαμπάκη
• Γεν. Γραμ. Δήμου Αλεξανδρούπολης, κ. Σταύρο Σταυράκογλου
• Κοινοποίηση στους κ.κ. Δημοτικούς Συμβούλους

 

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ- ΠΡΟΤΑΣΗ (άρθρο 77 παρ. 5 εδ. 3 ν. 3852/2010)

ΘΕΜΑ: Καταγγελία περί νόμιμης λειτουργίας της λεγόμενης “πράσινης λαϊκής του Σαββάτου του Δήμου Αλεξανδρούπολης”.

Με την υπ’ αρ. 77968/23.11.2012 καταγγελία του φερόμενου σωματείου παντοπωλών Αλεξανδρούπολης, μου αναφέρθηκε ότι η διεξαγόμενη κάθε Σάββατο στην δημοτική ενότητα της Αλεξανδρούπολης Λαϊκή Αγορά, στην οποία πωλούνται αγροτικά προϊόντα, και αποτελείται στο σύνολό της από παραγωγούς την περιοχής, διεξάγεται κατά παράβαση των διατάξεων του ν. 3557/2007 σε συνδυασμό με τις διατάξεις του ν. 3852/2010.

Από τα στοιχεία που συγκέντρωσα σε ερωτήματά μου στις αρμόδιες υπηρεσίες, προκύπτει ότι η “λαϊκή αγορά” του Σαββάτου ή αλλιώς η λεγόμενη “πράσινη λαϊκή”, λειτουργεί ήδη από το έτος 1991 και επί της οδού αρχικά της Εθνικής Αντιστάσεως, με την απόφαση 457/91 του Δημοτικού Συμβουλίου Αλεξανδρούπολης.

Αναφορές στην “πράσινη αγορά” του Σαββάτου γίνονται  ήδη σε  αποφάσεις Δημοτικού Συμβουλίου Αλεξανδρούπολης, ήτοι στην με  αρ.  423/1996, στην με αρ. 462/1999, όπου καθορίζεται το τέλος χρήσης πεζοδρομίου για τους παραγωγούς που καταλαμβάνουν τον χώρο των πεζοδρομίων επί της οδού Εθνικής Αντιστάσεως, στην με αρ. 76/2000, όπου μειώνεται το ποσό του τέλους χρήσης του πεζοδρομίου στην οδό Ρόδου όπου είχε ήδη μεταφερθεί, στην με αρ. 230/2001, με την οποία έγινε δεκτό το αίτημα των παραγωγών για μετακίνηση της λαϊκής από την οδό Ρόδου στο ρέμα Βανικιώτη και ειδικότερα μετά τη γέφυρα της Καλλιθέας, στην με αρ. 121/2003 με την οποία επιτρέπεται να γίνεται συγκέντρωση παραγωγών δημοτών Αλεξανδρούπολης για κάθε Σάββατο στο ρέμα Βανικιώτη, προκειμένου να πωλούν τα ευπαθή αγροτικά προϊόντα τους και καθορίζονται τα τέλη χρήσης, ενώ από τις πιο πρόσφατες αποφάσεις η με αρ. 835/2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου καθορίζει τους όρους λειτουργίας και τις προϋποθέσεις αδειοδότησης των παραγωγών δημοτών του Δήμου Αλεξανδρούπολης, για την διάθεση αποκλειστικά και μόνο εδώδιμων φυτικών προϊόντων γης, προϊόντων μελισσοκομίας καθώς και για τη διάθεση ανθέων φυτών.

Το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο περί ίδρυσης, αδειοδότησης και λειτουργίας των λαϊκών αγορών  αποβλέπει στη διαφάνεια με την θέσπιση υποχρεωτικών ενιαίων κανόνων για όλη την επικράτεια, σχετικών με την απόκτηση της ιδιότητας του πωλητή λαϊκών αγορών, (προκήρυξη, δημοσίευση, υποβολή αιτήσεων, διαδικασίες επιλογής, δημόσιες κληρώσεις για τους ενδιαφερομένους απόκτησης άδειας κτλ), εσωτερικής οργάνωσης και λειτουργίας (όπως τοποθετήσεις, μεταβιβάσεις, θεωρήσεις, ανανεώσεις των αδειών κτλ), αλλά και των επιβαλλόμενων κυρώσεων (ποινικές – διοικητικές) όσων παραβαίνουν τους όρους και τις προϋποθέσεις λειτουργίας αυτών των αγορών.

Tης ευαισθησίας που πρέπει να επιδεικνύει η πολιτεία σε αδύναμες οικονομικά κοινωνικές ομάδες του πληθυσμού (άνεργοι, ανάπηροι, πολύτεκνοι κτλ) λαμβάνοντας υπόψη το κριτήριο του βιοπορισμού κατά τη διαδικασία κρίσης των ενδιαφερομένων για την απόκτηση της ιδιότητας του πωλητή (ρυθμίσεις παρ.6 του άρθρου 7 του ν. 2323/1995).

Tης  ισονομίας και της ισότιμης αντιμετώπισης των ενδιαφερομένων να αποκτήσουν την ιδιότητα του πωλητή για την άσκηση της συγκεκριμένης δραστηριότητας, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου, με κριτήριο την ίση μεταχείριση χωρίς φραγμούς ως προς την καταγωγή την κοινωνική τους θέση, την θρησκεία, τις πεποιθήσεις, την αναπηρία, την ηλικία ή το γενετήσιο προσανατολισμό.

Οι διατάξεις που ρυθμίζουν τα ζητήματα των λαϊκών αγορών είναι πρωτίστως αυτές  του βασικού ν. 2323/1995 (Α’ 145) «Υπαίθριο εμπόριο και άλλες διατάξεις», όπως επίσης και σε διατάξεις νόμων με τις οποίες τροποποιήθηκαν, αντικαταστάθηκαν και συμπληρώθηκαν οι διατάξεις του βασικού ν. 2323/1995 και ειδικά:  στους ν. 3190/2003 (Α’249),  ν. 3377/2005 (Α’202), στα άρθρο 26 του ν. 3419/2005 (Α’ 297),  άρθρο 12 του ν. 3557/2007 (Α’ 100), άρθρο 34 του ν. 3784/2009 (Α’ 137), άρθρο 17 του ν. 1023/1980 (Α’ 47), στις  διατάξεις του π.δ. 51/ 2006 (Α’ 53) «Όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας των Λαϊκών Αγορών» όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το π.δ. 116/2008 (Α’ 179), στις  διατάξεις του π.δ. 115/2008 (Α 179′) «Όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας Λαϊκών Αγορών Προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας», στις  Υπουργικές Αποφάσεις (Α2-1147/04, Α2-1148/04, Α2-1149/04, Α2- 1150/04, Α2-1151/04) (Β’ 873) στην υπ’ αριθμ. Κ1-164/17-1-2011 Κοινή Απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης-Οικονομικών και Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας «προσαρμογή διατάξεων του Υπαίθριου Εμπορίου στην Οδηγία 2006/123/ΕΚ σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά» (Φ.Ε.Κ. 275 Β), με την οποία διευκρινίστηκαν μεταξύ των άλλων και θέματα λαϊκών αγορών. Η εν λόγω Κ.Υ.Α. έχει αναρτηθεί στο διαδίκτυο με αριθμό ΑΔΑ 4 Α11Φ-ΡΟ.  Επίσης στο άρθρο 75 παρ. II του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (εφεξής Κ.Δ.Κ.) (ν. 3463/2006) στο οποίο προβλέπεται ότι: «75. II. Οι Δήμοι και οι Κοινότητες ασκούν, σε τοπικό επίπεδο, κρατικού χαρακτήρα Αρμοδιότητες, οι οποίες τους έχουν ανατεθεί για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών, σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία. Οι Αρμοδιότητες αυτές είναι, ειδικότερα, οι ακόλουθες: […]19. Η χορήγηση και ανάκληση αδειών για την άσκηση υπαίθριου στάσιμου εμπορίου, η χορήγηση αδειών εμποροπανηγύρεων και υπαίθριων χριστουγεννιάτικων αγορών, σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 3377/2005 (ΦΕΚ 202 Α), καθώς και ο έλεγχος της τήρησης των διατάξεων που αφορούν το υπαίθριο εμπόριο και τις λαϊκές αγορές». Πέραν των παραπάνω νομοθετημάτων που ρυθμίζουν τα της ίδρυσης και λειτουργίας των λαϊκών αγορών σημαντικές αλλαγές επέφερε  το άρθρο 94 του ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης-Πρόγραμμα ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ», με το οποίο προστέθηκαν νέες αρμοδιότητες στο παραπάνω άρθρο 75 παρ. II του ΚΔ.Κ όπως: “Στο άρθρο 75 παρ. II του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων προστίθενται οι ακόλουθες αρμοδιότητες: 32. Η έκδοση αποφάσεων για την ίδρυση, τη μετακίνηση, τη διάλυση και τον καθορισμό του τρόπου της εν νένει λειτουργίας Λαϊκών Αγορών σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία περιλαμβανομένης της χορήγησης επαγγελματικών και παραγωγικών αδειών, καθώς και κάθε άλλου συναφούς αντικειμένου, εκτός από την απόφαση τοποθέτησης των πωλητών στις Λαϊκές Αγορές, η οποία εκδίδεται από το περιφερειακό συμβούλιο, ανά περιφερειακή ενότητα. Οι ανωτέρω αρμοδιότητες δεν αφορούν τους δήμους των Νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης.33. Η συγκρότηση Επιτροπών για τον έλεγχο των πωλητών, παραγωγών και επαγγελματιών των Λαϊκών Αγορών.»

Από την παραπάνω επισκόπηση  του θεσμικού πλαισίου, προκύπτει ότι αγορά σαν αυτή που διεξάγεται στον Δήμο της Αλεξανδρούπολης από το έτος 1991 και με τους όρους και τις προϋποθέσεις που έχουν θεσπισθεί με τις προαναφερόμενες αποφάσεις των δημοτικών συμβουλίων της πόλης μας, η λεγόμενη “πράσινη λαϊκή” με την συμμετοχή μόνο δημοτών παραγωγών του Δήμου Αλεξανδρούπολης  και με αντικείμενο την πώληση ντόπιων αγροτικών προϊόντων γης, δεν καλύπτεται από το αναλυτικά αναφερόμενο νομοθετικό πλαίσιο. Ωστόσο καμία από τις παραπάνω αποφάσεις δεν έχει προσβληθεί σε δικαιοδοτικό όργανο, δεν έχει ακυρωθεί και δεν έχει ανακληθεί με άλλο τρόπο, ως εκ τούτου λειτουργεί το τεκμήριο νομιμότητας.

Η συνεχής και ακώλυτη λειτουργία της λεγόμενης πράσινης λαϊκής, πέραν της εικοσαετίας στην πόλη μας, δημιούργησε μία θεσμική μορφή δραστηριότητας, η οποία είναι πολύ δύσκολο να εξαιρεθεί από την συνείδηση του δημότη της Αλεξανδρούπολης.

Εξάλλου η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας αφενός επέτρεψε να δημιουργούνται καταστάσεις  μη προβλεπόμενου και θεσμοθετημένου εμπορίου (όπως π.χ. “το κίνημα της πατάτας” που οργανώθηκε από εθελοντές και δεν υποστηρίζεται νομοθετικά πλην όμως έγινε αποδεκτό κοινωνικά) και αφετέρου η ίδια αυτή δημοσιονομική κατάσταση επιβλήθηκε ως αρχή δικαίου για να δικαιολογήσει την επιβολή επαχθέστατων και πρωτόγνωρων μέτρων με διατάξεις νόμων.

Φυσικά η αποδοχή μίας πρακτικής από μεγάλο μέρος της κοινωνίας, δεν αποτελεί και τον νόμιμο τίτλο άσκησής της. Ωστόσο δεν παύει να επηρεάζει συνειδησιακά τους αποδέκτες, τους συμμετέχοντες, τους ωφελούμενους και γενικά όλους όσους κάνουν χρήση αυτής της πρακτικής.  Πρέπει εξάλλου να ληφθεί υπόψη ότι έχει ωριμάσει  η ιδέα για ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ μόνο από αγρότες, όπως λειτουργούν σε όλες τις άλλες χώρες (farmers market).  Η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών (Π.Ε.Ν.Α.) υποστηρίζει την οργάνωση ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΑΓΟΡΩΝ μόνο από τοπικούς αγρότες, όπως πιλοτικά έχει οργανώσει και λειτουργεί κάθε Σάββατο (06.30-14.00) η Ένωση Νέων Αγροτών Πρέβεζας, ενώ ήδη βρίσκεται σε επεξεργασία στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης το νομοθετικό πλαίσιο σύστασης και λειτουργίας τέτοιων αγορών.

Τα κριτήρια επιλογής των περιοχών από τις οποίες αρχίζει ο θεσμός των Farmers’ Market είναι, να βρίσκονται κοντά σε αστικά κέντρα ώστε τα μεταφορικά να είναι χαμηλά, να είναι δυναμικές οι ομάδες των παραγωγών και να υπάρχει διαθεσιμότητα χώρων, ενώ οι βασικές διαφορές τους από τις παραδοσιακές λαϊκές είναι ότι:

• Επιτρέπεται να δραστηριοποιούνται μόνο παραγωγοί, συνεταιρισμοί ή και ολόκληρες ομάδες παραγωγών.
• Ενεργό ρόλο έχει και ο δήμος, τόσο στον εντοπισμό του χώρου στέγασης όσο και στην οργάνωσή του. Στόχος του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης είναι να κάνει θεσμό και όχι περιστασιακή μόδα τις λαϊκές αγορές των αγροτών, ακολουθώντας το επιτυχημένο μοντέλο που ισχύει σε άλλες χώρες όπως οι ΗΠΑ όπου την οργάνωση αναλαμβάνουν οι ίδιοι οι παραγωγοί σε συνεργασία με τον οικείο Δήμο.  Μάλιστα, βασικό ζητούμενο της προσπάθειας είναι μειωθεί η ψαλίδα τιμών παραγωγού-καταναλωτή.

Στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων  του άρ. 77 ν. 3852/2010 που ορίζει ότι «Ο συμπαραστάτης μπορεί επίσης να προβαίνει στη διατύπωση προτάσεων βελτίωσης της δημοτικής διοίκησης και των σχέσεών της με το κοινό, τόσο στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσής του, όσο και επ’ ευκαιρία σημαντικών προβλημάτων κακοδιοίκησης που ο ίδιος εντοπίζει. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, οι ειδικές προτάσεις του συμπαραστάτη υποβάλλονται στον δήμαρχο και κοινοποιούνται στο δημοτικό συμβούλιο και στον γενικό γραμματέα του δήμου…».

Ενόψει του γεγονότος ότι υπέρ της ύπαρξης της λεγόμενης “πράσινης λαϊκής”  έχει συνηγορήσει με το με αρ. 487/25.10.2012 έγγραφό της η Ομοσπονδία Επαγγελματικών Βιοτεχνικών και Εμπορικών Σωματείων Έβρου, πράγμα που σημαίνει ότι το μεγαλύτερο μέρος του εμπορικού κόσμου της πόλης μας δεν αντιτίθεται στην συνέχιση της λειτουργίας της.

Ενόψει των παραπάνω και επειδή η θεσμοθέτηση των αγροτικών αγορών είναι θέμα χρόνου καθώς ετοιμάζεται το νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας τους, και επειδή η λεγόμενη “πράσινη λαϊκή” λειτουργεί αδιάλειπτα επί σειρά πολλών ετών με βάση τις προαναφερόμενες αποφάσεις που έχουν αναπτύξει το τεκμήριο νομιμότητας, προτείνω:

• Τη δραστηριοποίηση του Δήμου για την εκδήλωση ενδιαφέροντος και  για την ενημέρωση  του υπό ίδρυση νέου θεσμού των αγροτικών αγορών με έγγραφο ερώτημα προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Ιδίως είναι σημαντικό να γίνουν γνωστές οι προϋποθέσεις και οι όροι λειτουργίας αυτών των αγορών και το χρονικό πλαίσιο εντός του οποίου υπολογίζεται ότι θα ισχύσουν οι διατάξεις σύστασης του νέου θεσμού.
• Αφού γίνουν γνωστές περισσότερες λεπτομέρειες για το νέο θεσμό, σύμφωνα με τα παραπάνω, να ληφθούν υπόψη τα δεδομένα της τοπικής  “πράσινης λαϊκής του Σαββάτου”, και να ερωτηθούν οι συμμετέχοντες αν θέλουν και αν είναι προς το συμφέρον τους, να ενταχθούν σε μία τέτοιου είδους αγορά.
• Μέχρι την ολοκλήρωση και ανάλογα με την έκβαση των παραπάνω κινήσεων να δοθεί μία παράταση μέχρι τριών μηνών λειτουργίας της πράσινης λαϊκής σύμφωνα με το υπάρχον πλαίσιο που καθορίστηκε με τις παραπάνω αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου Αλεξανδρούπολης.
• Σε περίπτωση που τελικώς δεν καταστεί εφικτή η παραπάνω νομιμοποίηση και αφού μετά από προσπάθειες διαμεσολάβησης, δεν ανακληθεί η καταγγελία, να λάβει ο Δήμος τα απαραίτητα μέτρα για την τήρηση της αρχής της νομιμότητας.

Ο ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

ΒΑΣΜΑΤΖΙΔΗΣ Α. ΧΡΗΣΤΟΣ

Πηγή: biothraki.org

Βασματζίδης Χρήστος Λαϊκή Αγορά Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης