Ευχαριστούμε τον κ. Σταμάτη Αλβανό, Χωροτάκτη – Πολεοδόμο Μηχανικό, μελετητή δημοσίων έργων Νομού Έβρου, για την παραχώρηση προς δημοσίευση, μετά από παράκλησή μας,  του άρθρου του που ακολουθεί, σχετικού με το επίκαιρο θέμα της μετεγκατάστασης του ΚΤΕΛ Έβρου.

Με την ευκαιρία αυτή, υπενθυμίζουμε ότι είμαστε ανοικτοί σε δημοσίευση ενυπόγραφων άρθρων από οποιονδήποτε συνδημότη μας θέλει να εκφράσει την άποψή του για τα φλέγοντα τοπικά θέματα. Ακόμα, δημοσιεύουμε και τα ενυπόγραφα σχόλια σε κάθε ανάρτηση χωρίς καμία λογοκρισία, αφού όμως πρώτα επιβεβαιωθούν η διεύθυνση email και τα στοιχεία του σχολιαστή.

=======================

Η μετεγκατάσταση του ΚΤΕΛ Έβρου

Η μετεγκατάσταση του ΚΤΕΛ Έβρου στην Αλεξανδρούπολη αποτελεί μείζον ζήτημα για αρκετές δεκαετίες. Η σημερινή λειτουργία του στο κέντρο της πόλης έχει κριθεί πλέον απολύτως επιβαρυντική για το αστικό αυτό τμήμα της πόλης, το οποίο αποτελεί την πιο πυκνοδομημένη περιοχή με αρκετές αδυναμίες και δυσλειτουργίες λόγω κυρίως ελλιπούς κυκλοφοριακής οργάνωσης και απουσίας εδώ και αρκετά χρόνια πολεοδομικής αναδιάρθρωσης.

Το κέντρο της πόλης αναπτύσσεται πάνω σε ένα βασικό οδικό άξονα τη Λ. Δημοκρατίας καταλήγοντας προς νότο στο παραλιακό μέτωπο, όπου υφίστανται δύο βασικές μεταφορικές υποδομές, ο λιμένας Αλεξανδρούπολης και ο επιβατικός σταθμός του ΟΣΕ. Σε παρακείμενη του σταθμού θέση βρίσκεται και η αφετηρία των αστικών λεωφορείων όχι εσωτερικά εντός Ο.Τ. αλλά παρόδια.

Το παραλιακό αυτό μέτωπο αναπτύσσεται γραμμικά και παρουσιάζει μία συνεχή πυκνή δόμηση από τις αθλητικές εγκαταστάσεις της πόλης δυτικά έως το μηχανοστάσιο του ΟΣΕ ανατολικά του επιβατικού σταθμού. Το ανάπτυγμα του μετώπου έχει μήκος περίπου 2χλμ. και διακρίνεται για τους ελάχιστους ελεύθερους χώρους, την απουσία πρασίνου, τον συνδυασμό ποικίλων χρήσεων γης και τη διασπορά όλων σχεδόν των λειτουργιών μίας πόλης (δικαστήρια, ΕΛΤΑ, περιφερειακές υπηρεσίες, τελωνείο, μεραρχία, τουριστικές μονάδες, εμπορικές χρήσεις) συμπεριλαμβανομένης και της κατοικίας που καταλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα του.

Έτσι στο παραλιακό μέτωπο καταλήγουν όλες οι κυκλοφορικές ροές από κάθε σημείο της πόλης και όχι μόνο, ενώ στην περιοχή αυτή διαμένει και σημαντικός αριθμός κατοίκων, ο οποίος κινείται στην περιοχή σε καθημερινή βάση.

Η ανάπτυξη της πόλης δημιουργεί ολοένα και περισσότερες πιέσεις προς την παραλιακή ζώνη, η οποία με τη σημερινή της μορφή κινδυνεύει να υποβαθμιστεί καθώς δεν μπορεί να υποδεχτεί ούτε περισσότερο εποχικό ή μόνιμο πληθυσμό ούτε άλλες χρήσεις και λειτουργίες.

Τίθεται λοιπό το ζήτημα, αν το παραλιακό μέτωπο πρέπει να αναβαθμιστεί με κατάλληλες πρακτικές αποσυμφόρησης του και επανασχεδιασμού των υφιστάμενων χρήσεων γης, ώστε να αποτελεί μία ποιοτικά λειτουργική περιοχή ή θα πρέπει να συνεχίσει να βρίσκεται στη σημερινή του κατάσταση με κάποιες ίσως βελτιώσεις, στο πλαίσιο ίσως μίας ανάπλασης με κυρίως αρχιτεκτονικά κριτήρια.

Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι σαφώς η πρώτη επιλογή δηλαδή ένα παραλιακό μέτωπο απαλλαγμένο από ποικίλες κεντρικές λειτουργίες με ελεύθερους χώρους, πράσινο, αθλοπαιδιές, περιπατητικές διαδρομές, χώρους διέλευσης ποδηλάτου και σημεία ψυχαγωγίας – αναψυχής – διασκέδασης.

Το ΚΤΕΛ Έβρου έρχεται να προστεθεί ως μία ακόμη λειτουργία στο παραλιακό μέτωπο αν και εφόσον προκριθεί μία εκ των βασικών προτάσεων μετεγκατάστασης του, όπως αυτές διατυπώθηκαν πρόσφατα. Διαπιστώνει κανείς από τα προαναφερθέντα πόσο επιβλαβής για την πόλη μπορεί να είναι μία τέτοια επιλογή ακόμη και αν η θέση που επιλεγεί είναι λίγο ανατολικότερα του εμπορευματικού σταθμού του ΟΣΕ σε αδόμητη παραθαλάσσια έκταση.

Η ανάπτυξη της πόλης θα αυξήσει τις ανάγκες για νέους ελεύθερους χώρους συνάθροισης. Επομένως οι όποιοι εναπομείναντες ελεύθεροι χώροι είναι ζωτικής σημασίας για την πόλη. Ιδιαίτερα οι χώροι δυτικά της εκβολής του ρέματος Μαΐστρου μπορούν να αποτελέσουν μελλοντικά σημαντικό πνεύμονα πρασίνου, χώρο αναψυχής, αθλοπαιδιών κ.α. με κατάλληλο τρόπο αξιοποίησης τους. Μην ξεχνάμε ότι πιο ανατολικά δεν υπάρχει καμία δυνατότητα τέτοιας αξιοποίησης λόγω ΒΙΟΠΑ, αερολιμένα κλπ. Αντίστοιχα στο δυτικό τομέα της πόλης οι τουριστικές και αθλητικές εγκαταστάσεις μαζί με τις εμπορικές χρήσεις επί της Λ. Μάκρης καθορίζουν εν πολλοίς τις αναπτυξιακές δυνατότητες της περιοχής εκείνης.

Από περιβαλλοντικής σκοπιάς ο σταθμός του ΚΤΕΛ δεν αποτελεί μη οχλούσα εγκατάσταση. Προκαλεί σημαντικές επιβαρύνσεις στο ακουστικό περιβάλλον αλλά και στην ατμόσφαιρα ενώ αλλοιώνει και την εικόνα του τοπίου αφού για τη λειτουργία του απαιτούνται σημαντικής δομημένης επιφάνειας εγκαταστάσεις. Η ανάγκη για την κατασκευή συνοδών έργων πέραν της κτιριακής υποδομής συνιστά ένα έργο με πολλές περιβαλλοντικές παραμέτρους, που πρέπει να μελετηθούν και να διαπιστωθεί ότι δεν επηρεάζουν αρνητικά τον ευαίσθητο παραθαλάσσιο χώρο όπως και κάθε άλλη περιοχή.

Ωστόσο, ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση το παραλιακό μέτωπο της Αλεξανδρούπολης δεν αντέχει μία επιπλέον μεταφορική υποδομή. Όσο και αν η περίπτωση της γειτνίασης τριών συγκοινωνιακών μέσων ακούγεται ελκυστική, η συνεύρεση τους θα προκαλέσει εκτεταμένο κυκλοφοριακό φόρτο καθώς υπάρχει ουσιαστικά μόνο μία οδός εξυπηρέτησης των μέσων αυτών, που προς δυτικά οδηγεί αναπόφευκτα μέσα από το κέντρο της πόλης.

Στο ορατό μέλλον δε διαφαίνεται κάποια πιθανή εκκίνηση της κατασκευής του περιφερειακού δακτυλίου της πόλης, που ίσως να περιόριζε το πρόβλημα της κυκλοφοριακής συμφόρησης στο ΝΑ άκρο της πόλης. Εντούτοις θεωρούμε ότι υπάρχουν σήμερα οι προϋποθέσεις για την επιλογή θέσεων που δεν επιβαρύνουν την κυκλοφοριακή οργάνωση της πόλης, επιτρέπουν την άμεση εκτόνωση του κυκλοφοριακού φόρτου απευθείας στο βασικό οδικό δίκτυο της ευρύτερης περιοχής, βρίσκονται εντός του γενικού πολεοδομικού σχεδίου ή σε άμεση γειτνίαση με αυτό και σε μικρές χρονοαποστάσεις από λιμάνι, σιδηρόδρομο και αεροδρόμιο.

Οι θέσεις αυτές μεταξύ Μαΐστρου και Απαλού βόρεια της ε.ο. Αλεξανδρούπολης – Φερών και πιθανώς επί της οδού που συνδέει τον κόμβο της ΒΙΠΕ στην Εγνατία Οδό με τον κόμβο της εθνικής οδού δυτικά του Απαλού αποτελούν ίσως την πιο κατάλληλη επιλογή διότι εξυπηρετούνται άμεσα με αστική συγκοινωνία, η απόσταση τους από την πόλη δεν είναι ιδιαίτερα σημαντική (περίπου 2,5χλμ.), διαθέτουν τα στοιχεία εκείνα που διέπουν τις αρχές της συγκοινωνιολογίας και των πρακτικών που ακολουθούνται για τη χωροθέτηση νέων σταθμών ΚΤΕΛ και τέλος δεν αλλοιώνουν, υποβαθμίζουν ή επιβαρύνουν κάποια περιοχή. Αντιθέτως είναι δυνατή η δημιουργία ενός μικρού αλλά αναπτυσσόμενου εμπορικού κέντρου εκτός πόλης που θα δώσει μία άλλη όψη στην ανατολική πλευρά της αστικής περιοχής της Αλεξανδρούπολης.

Η παραπάνω πρόταση ενισχύεται αν εξετάσουμε μία σημαντική παράμετρο, αυτή της ανταπόκρισης των 3 άλλων μέσων μαζικής μεταφοράς που λειτουργούν στην πόλη με τον σταθμό υπεραστικών λεωφορείων.

Από τα τρία ΜΜΜ αυτό που έχει συνεχή ανταπόκριση με το ΚΤΕΛ σε ετήσια βάση είναι το αεροδρόμιο. Ο αερολιμένας δέχεται επιβατικό κοινό τουλάχιστον από και προς δύο νομούς της Θράκης, τη Ροδόπη και τον Έβρο στο σύνολο τους ενώ πολλοί επιβάτες από και προς Ξάνθη επιλέγουν επίσης τον αερολιμένα Δημόκριτος.

Αντιθέτως η επιβατική κίνηση του λιμανιού αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από κατοίκους της Αλεξανδρούπολης και Σαμοθράκης για περίπου 10 μήνες το χρόνο, δηλαδή επιβατικό κοινό που δεν χρησιμοποιεί το λιμάνι ως ενδιάμεσο σταθμό μεταφοράς ώστε να χρειαστεί υπεραστικό λεωφορείο. Αντιστοίχως ο σιδηροδρομικός σταθμός δεν χρησιμοποιείται ως ενδιάμεσος σταθμός μεταφοράς ενώ το επιβατικό κοινό του κεντρικού ή βορείου Έβρου εξυπηρετείται άμεσα από τους κατά τόπους σιδηροδρομικούς σταθμούς.

Επομένως η ανάγκη για σύνδεση του ΚΤΕΛ με κάποιο από τα υπόλοιπα ΜΜΜ είναι αυτή με τον αερολιμένα όπου μεγάλο μέρος του επιβατικού κοινού επιζητεί την άμεση ανταπόκριση με το ΚΤΕΛ και ταυτόχρονα την γρήγορη και μέσα σε ελάχιστο χρόνο μεταβίβαση του εκεί.

Καταλήγοντας, η μείωση της χρονοαπόστασης του νέου σταθμού ΚΤΕΛ με τον αερολιμένα θα κάνει περισσότερο ελκυστική τη λειτουργία του ΚΤΕΛ, διότι πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός, ότι οι τουριστικές ροές που αναμένει μελλοντικά η περιοχή της Αλεξανδρούπολης σε μόνιμη βάση θα προέλθουν σχεδόν αποκλειστικά από το αεροδρόμιο της.

ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΑΛΒΑΝΟΣ
ΜΗΧ. ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ & ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Msc ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ

Άρθρο ΚΤΕΛ Σταμάτης Αλβανός