Η άγνωστη ΧΑΝΑ της Θράκης – Ένα σπάνιο μνημείο στην Τραϊανούπολη Έβρου [Άρθρο]
Δημοσιεύτηκε από πάμε μπροστά, Κατηγορία Δημοσιεύματα, Δημοτικές Επιχειρήσεις, Εφημερίδες, Ιστοσελίδες, Μεγάλα θέματα δήμου, Ο Χρόνος, Τ.Ι.Ε.Δ.Α. Α.Ε., Τουρισμός, Φωτογραφίες/Γραφικά
Η Χάνα αποτελεί ένα σωζόμενο επιβλητικό καμαροστέγαστο οθωμανικό θερμαινόμενο λουτρό, το οποίο ανοικοδομήθηκε τον 1370-1390 από τον στρατηγό Γαζή Αχμέτ Έβρενο. Θεωρείται μαζί με το Ιμαρέτ Κομοτηνής ένα από τα παλαιότερα οθωμανικά μνημεία στα Βαλκάνια.
Το χαρακτηρίζει στο άρθρο του ως το σημαντικότερο αρχαιολογικό μνημείο της Αλεξανδρούπολης στην Τραϊανούπολη τη ΧΑΝΑ και επισημαίνει την εγκατάλειψη που γνωρίζει αιώνες τώρα και πιο πολύ των νεοελλήνων που μεριμνούν και τυρβάζουν περί άλλων.
Ο Ιωάννης Μητράκας, αγιογράφος, άρχων Οικουμενικού Πατριαρχείου, αναδεικνύει ένα σπάνιο μνημείο με τη γραφή του. Αναλυτικά το άρθρο:
Ιωάννης Μητράκας, Άρχων Αγιογράφος του Οικουμενικού Πατριαρχείου (https://mitrakas.gr/)
«Στην έρευνα που έκανα το σπάνιο-μοναδικό αυτό μνημείο είναι του 13ου αιώνα περίπου. Όπως λένε τα έγγραφα είναι από τα πρώτα κτίσματα που έκτισαν οι Τούρκοι όταν ήρθαν στην Ευρώπη. Τα δικά μου επιστημονικά, γνωστικά, καλλιτεχνικά στοιχεία λένε ότι:
α) το περίκλειστο σύστημα δόμησης,
β) το ημικυκλικό των αψίδων χωρίς κορυφή – των εισόδου εξόδου – διαμπερές του βυζαντινού θόλου μαρτυρούν πως είναι βυζαντινό και ενδεχομένως αρχαιότερων.
Η Χάνα Τραϊανούπολης (πηγή: wikipedia.org)
Το βέβαιον είναι ότι έγινε από Ελληνικά-Βυζαντινά-Θρακικά χέρια μαστόρων καλλιτεχνών εγνωσμένης αξίας. Οι αρχαιολόγοι έχουν το λόγο για την ηλικία του μνημείου. Ταυτόχρονα οι στήλες όπως αυτές που φαίνονται στη φωτογραφία και τα πιθάρια που υπάρχουν στον εσωτερικό χώρο του μνημείου και ότι άλλο μπορεί να αναδείξει η αρχαιολογική σκαπάνη σε ανασκαφή του δαπέδου και των πέριξ χώρων, θα καθορίσουν την ακριβή χρονολόγησή του. Το σπάνιο αυτό μνημείο, μοναδικό στο είδος του, έχει την αξία ενός Παρθενώνα, που δέσποζε στην Εγνατία Οδό των Βυζαντινών και που όλα τα άλλα χάνια εξαφανίστηκαν όπως και η ίδια η Εγνατία και έμεινε μόνον η δική μας ΧΑΝΑ, που εξυπηρετούσε τον ανεφοδιασμό σε άλογα και τρόφιμα των αυτοκρατορικών-στρατιωτικών αποστολών. Όλα τα χάνια στον Ελλαδικό, Βαλκανικό, Τουρκικό χώρο ισοπεδώθηκαν, χάθηκαν από το πρόσωπο της γης.
Γνωρίζω προσωπικά το μνημείο, εγκαταλειμμένο πάνω από μισό αιώνα και διερωτώμαι πως είναι δυνατόν να μην έχει ληφθεί καμία μέριμνα από πολιτικούς, δημοτικούς άρχοντες, επιστήμονες, μηχανικούς, αρχαιολόγους και άλλους άξιους κατά τα άλλα, κανείς να μην έχει μεριμνήσει για την αρχαιολογική αντικατάσταση του σπάνιου και μοναδικού μνημείου της Αλεξανδρούπολης. Διερωτώμαι, γιατί αγνόησαν το σπάνιο αρχαιολογικό, βυζαντινό μνημείο μας, το οποίο μαζί με τα παλαιά λουτρά, σε πακέτο, θα μπορούσαν να ενταχθούν για χρηματοδότηση σε κάποιο πρόγραμμα της ΕΟΚ ή της UNESCO.
Οθωμανικά Λουτρά στην Τραϊανούπολη (πηγή: wikipedia.org)
Το μνημείο της ΧΑΝΑ και τα λουτρά θα γίνουν το σημαντικότερο μνημείο για τον τουρισμό της πόλης μας. Η ΧΑΝΑ γλύτωσε από την λαίλαπα της καταστροφής γιατί προσφέρονταν ως κατάλυμα των λουομένων των ιαματικών λουτρών. Τώρα αυτή οφείλει να διασώσει τα παλαιά λουτρά που έχουν κι αυτά αρχαιολογική αξία (όπως αξιοποιήθηκαν τα λουτρά της Θεσσαλονίκης Bayhamam). Στο δίδυμο αυτό που είναι μεγάλης αρχαιολογικής και τουριστικής αξίας προστίθεται και ο Ιερός Ναός της Αγίας Γλυκερίας της δικής μας Θρακιώτισσας Τραϊνουπολήτισσας Αγίας που θα συνυπάρξουν τα Ελληνικά μνημεία Βυζαντινής περιόδου, Τουρκικής περιόδου αλλά και σημερινά τριών γενεών. Θα αποτελέσουν το καλλίτερο τουριστικό πακέτο και η Αλεξανδρούπολη θα καμαρώνει για τα δικά της μνημεία Μεγάλης Πολιτιστικής αξίας.
Το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι το ξύπνημα της εθνικής μνήμης του γένους, που έπρεπε να είναι ο πυρήνας των ενδιαφερόντων όλων των υπευθύνων μηδενός εξαιρουμένου. Γιατί γένος που δεν έχει μνήμη χάνεται. Αυτό ας είναι η απαρχή των ανασκαφών των αρχαιολογικών ερευνών της Τραϊανούπολης που ποτέ δεν έγιναν και δεν ξέρω ποιος φταίει γι’ αυτό, για να δούμε επιπλέον ποια πόλη Θρακική δέσποζε σ’ αυτή την εξαιρετική αμφιθεατρική τοποθεσία αιώνες πριν. Έχουμε ανάγκη ως γένος της Εθνικής Μνήμης και όχι γιορτές κρασιού που θολώνουν τη μνήμη. Κλείνω αναμένοντας την ανάδειξη αυτού του τόσο μεγάλου θέματος του δικού μας Παρθενώνα, της δικής μας ΧΑΝΑ».
Πηγή: Εφημερίδα Ο Χρόνος (Κομοτηνή) 20/9/2014
Χάνα Τραϊανούπολης (πηγή: wikipedia.org)
Η Χάνα Τραϊανούπολης (Τουρκικά: Καρά Ιλιτσάντακι Χάνι, Kara Ilıca’daki Hanı), γνωστό και ως το Χάνι του Έβρενος Μπέη είναι ένα από τα παλαιότερα Οθωμανικά μνημεία στα Βαλκάνια. Χτίστηκε το 1370-90 από τον Γαζή Αχμέτ Εβρενός και βρίσκεται στα Λουτρά Τραϊανούπολης. [3] [4] [1] Βρίσκεται 12 χιλιόμετρα περίπου βορειοανατολικά από την Αλεξανδρούπολη κοντά στο Λουτρό. Το μνημείο είναι ορθογώνιο με εξωτερικές διαστάσεις 38,80 x 13 μέτρα.
Η Τραϊανούπολη υπήρξε σημαντική Ρωμαϊκή πόλη η οποία ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Μάρκο Ούλπιο Τραϊανό (98-117 μ.Χ.) πάνω στην αρχαία Εγνατία οδό. Στην Τραϊανούπολη υπήρχαν θερμές ιαματικές-πηγές και δημιουργήθηκε μια λουτρόπολη. Κατά το Βυζάντιο την περίοδο 7ου και 14ου αναφέρεται η Τραϊανούπολη ως μητρόπολη της εκκλησιαστικής επαρχίας Ρόδοπης.
Η Χάνα ήταν Χάνι, δηλαδή ξενώνας (αποτέλεσε οδικό σταθμό) και πίσω από την Χάνα κατά την διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας υπήρχαν λουτρώνες (χαμάμ), σήμερα ερείπια τα οποία χρονολογούνται από το 16ο αιώνα. Σήμερα στον αρχαιολογικό χώρο έχουν ανοικοδομηθεί σύγχρονες εγκαταστάσεις για λουτροθεραπεία. Η Χάνα χαρακτηρίζεται για την επιβλητικότητα και αποτέλεσε έργο κοινής ωφέλειας από τους Οθωμανούς. Το έργο αυτό δείχνει και τις επεκτατικές διαθέσεις των Οθωμανών. Ως μνημείο διαφέρει με τα αντίστοιχα Βυζαντινά ως προς την αρχιτεκτονική, μέγεθος και τον τρόπο κατασκευής. Στη βάση της Χάνας υπάρχει η βάση και η πλάκα ενός παλαιοχριστιανικού αμβώνα.
Στην γειτονική γειτονικού λόφου όπου υπάρχει σήμερα το εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου και Γεωργίου υπήρχε το κέντρο συνάθροισης δερβίσιδων ο τεκές Ισκλάρ στον οποίο αναφέρεται ο Οθωμανός περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή το 1668.
