Μπράβο στους συντελεστές του “Tea Time Europe” (το σκηνοθέτη Γιώργο Ζαμπουλάκη, τη θεατρική ομάδα Νέο Ερευνητικό Θέατρο Θράκης και τον φωτογράφο Θεόφιλο Γεροντόπουλο) για τη συμμετοχή τους στη 13η Διεθνή Έκθεση Σκηνογραφίας και Θεατρικής Αρχιτεκτονικής της Πράγας (Prague Quadrennial of Performance, Design and Space, PQ) που θα διεξαχθεί σε ένα μήνα, από 18 έως 28 Ιουνίου 2015.

Η Διεθνής Έκθεση πραγματοποιείται κάθε τέσσερα χρόνια και πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση Σκηνογραφίας, Παραστασιακού Χώρου και Θεατρικής Αρχιτεκτονικής παγκοσμίως. Η επόμενη PQ πραγματοποιείται τον Ιούνιο του 2015, συμμετέχουν περισσότεροι από 5.000 καλλιτέχνες από 60 χώρες και ο συνολικός αριθμός των επισκεπτών από όλο τον κόσμο υπολογίζεται να ξεπεράσει τους 60.000. Μέχρι στιγμής η Ελλάδα έχει εκπροσωπηθεί στην PQ πέντε φορές αποσπώντας σημαντικές διακρίσεις.

Περιγραφή του έργου

Η action-performance Tea time Europe έλαβε χώρα στις 29 Ιουλίου 2014 στα σύνορα Ελλάδας Τουρκίας στο δέλτα του ποταμού Έβρου. Ο ποταμός Έβρος είναι μία από τις κύριες πύλες εισόδου ανθρώπων που ζητούν άσυλο στην Ευρώπη.

Καθημερινά εκατοντάδες απεγνωσμένοι άνθρωποι συλλαμβάνονται , φυλακίζονται ,απελαύνονται ή χάνουν τη ζωή τους, στην προσπάθεια τους να ξεφύγουν από την τρέλα της πείνας, της φτώχειας, της ανελευθερίας, της βίας και του πολέμου.

Το Ερευνητικό Θέατρο Θράκης με την action performance Tea time Europe συμμετέχει στο διάλογο σε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που απασχολούν τη σύγχρονη Ευρώπη .προβάλλοντας την αποδοχή της ετερότητας του Άλλου ως υψηλή ανθρώπινη αξία και μέρος του πολιτισμού μας.

Χαρακτηριστικά του έργου

Σε ένα φαινομενικά ήρεμο τοπίο μέσα στο νερό ,-εκεί που δεν μπορείς να διακρίνεις τα σύνορα -,τη συμβολική ώρα της Δύσης του ήλιου μια παράδοξη εικόνα σε αντιστοιχία με την παραδοξότητα των καιρών, που συνδυάζει το ritual του τσαγιού των βορείων ευρωπαϊκών χωρών –ώρα που όλοι έχουν επιστρέψει από τις δουλειές τους και απολαμβάνουν το τσάι τους ακούγοντας τις ειδήσεις της ημέρας- με τον παραδοσιακό ελληνικό τρόπο κυκλικής δημιουργίας ρυθμών ,μουσικής και αφήγησης ,καλωσορίσματος ή αποχαιρετισμού.

 Μια ομάδα ανθρώπων σε κύκλο -που παραπέμπει στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης – μέσα στην ρευστότητα του νερού πίνει τσάι και δημιουργεί μουσική χρησιμοποιώντας ως μουσικά όργανα τα φλιτζάνια. Ξεκινά με την παραγωγή αυτοσχεδιαστικών μοτίβων ,που εξελίσσονται σε γνωστά παραδοσιακά μουσικά μοτίβα και με συνδετικό κρίκο το μοτίβο της ανθρώπινης καρδιάς σιγά- σιγά μεταμορφώνονται σε κλασσική μουσική με αποκορύφωμα το αναγνωρίσιμο μοτίβο του Ravel -αναφορά στην Ευρωπαϊκή κουλτούρα που γέννησε έργα που τιμούν την ανθρώπινη φύση-.

Το έργο τελειώνει με το σύμβολο της γυναίκας- μάνας που αγωνιά για το παιδί της τραγουδώντας το ελληνικό παραδοσιακό τραγούδι για τον ξενιτεμένο Τζιβαέρι , -, ανάμεσα σε μια υπερρεαλιστική θάλασσα λογισμών και αγωνίας, γεμάτη από πτώματα ανδρών γυναικών και παιδιών – αναφορά και τιμή σ όλους εκείνους τους ανθρώπους που χάνουν τη ζωή τους προσπαθώντας να ακολουθήσουν το όνειρο τους για μια καλύτερη ζωή στην «πολιτισμένη» Ευρώπη.

Θέματα

Ακούμε καθημερινά στις ειδήσεις πληροφορίες όπως…… 480 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους ανοιχτά της Λαμπεντούζα μεταξύ των οποίων και 70 παιδιά , ή περισυλλέγησαν 12 πτώματα ανοιχτά της Κω μεταξύ των οποίων 3 παιδιά ….. και ο τρόπος με τον οποίο δίνεται η πληροφορία ανάμεσα σε άλλες πληροφορίες, αφαιρεί τη πραγματική συναισθησία της είδησης μετατρέποντας τον πολίτη σε παθητικό δέκτη.

Η action – performance με τον ειρωνικό τίτλο tea time Europe έχει σαν κύριο θέμα της τον τρόπο με τον οποίο ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται και συναισθάνεται την πληροφορία. μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης και πως αδιαφορεί για την πραγματική αξία μιας είδησης όταν πείθεται να πιστεύει ότι δεν τον αφορά άμεσα ενώ θα έπρεπε η είδηση για την αξία της αποδοχής του άλλου να αποτελεί σύμφυτο κάθε ανθρώπου και κάθε πολιτισμού.

Με την action tea time Europe το Ερευνητικό Θέατρο Θράκης άνοιξε μέσω της Τέχνης ένα διάλογο με την τοπική κοινωνία . θέλοντας να θυμίσει ότι η αποδοχή του ξένου είναι μέρος του πολιτισμού μας. Το έργο δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τους πολίτες της Αλεξανδρούπολης και συγκέντρωσε εθελοντικά όλους τους δημιουργικούς πολίτες της πόλης. Ηθοποιούς, μουσικούς , φωτογράφους , ζωγράφους, ποιητές ,κτλ ,πολίτες που όλοι μαζί θέλησαν να πάρουν θέση μέσω της Τέχνης σ ένα θέμα που αφορά τον ανθρωπισμό όλων μας.

Ελληνική εκπροσώπηση

Την ευθύνη της Ελληνικής Εθνικής Εκπροσώπησης στην PQ έχει αναλάβει το Ελληνικό Κέντρο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (Ε.Κ.Δ.Ι.Θ.) με επιμελητή τον σκηνογράφο-ενδυματολόγο και αντιπρόεδρο του Δ.Σ. Θάνο Βόβολη. Τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO, της Ένωσης Σκηνογράφων και Ενδυματολόγων Θεάτρου Ελλάδας, του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Θεατρολόγων, υποστηρίζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Αθλητισμού, τον Οργανισμό Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ, το Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, την Info-Quest Technologies, την Read-Point και την VA Translations.

Το θέμα της ελληνικής συμμετοχής διαμορφώθηκε ως «Nέες Xωρικότητες: Παραστατικές Τέχνες και υπαίθριος/ανοιχτός χώρος». H διευρυμένη αυτή χωρική προσέγγιση αποδεικνύεται ιδιαίτερα γόνιμη στην Ελλάδα. Κατ’ αρχάς λόγω της ιστορικής διαστρωμάτωσης η οποία ορίζει ένα μεγάλο μέρος του φυσικού, αγροτικού και αστικού τοπίου στη χώρα μας. Κατά δεύτερον, λόγω των αίθριων κλιματικών συνθηκών που ευνοούν τη δημιουργία και τη θέαση στον υπαίθριο χώρο. Τρίτον, λόγω της μακρόχρονης χωρικής και παραστασιακής παράδοσης της Ελλάδας σε ποικίλες μορφές του ανοιχτού και υπαίθριου χώρου.

Επιπλέον, η επιλογή του θέματος έχει γίνει σε συνάρτηση με τρείς άλλες εξαιρετικά σημαντικές παραμέτρους στην Ελλάδα της κρίσης:

• Ο εσωτερικός και εικαστικός χώρος της σκηνογραφίας είναι συνήθως πολυδάπανος λόγω των κατασκευών που εμπεριέχει ενώ το παραστασιακό γεγονός στον υπαίθριο/δημόσιο χώρο, είναι αφενός ένα εξίσου δημιουργικό πεδίο αλλά και ελάχιστα δαπανηρό, αφού συνδέεται, μεταξύ άλλων, με τις έννοιες και πρακτικές του ευρήματος-αντικειμένου/χώρου/ήχου (found object / space / sound).
• Η θέαση του παραστασιακού γεγονότος στον ανοικτό / δημόσιο χώρο δεν εξαρτάται πλέον από την οικονομική δυνατότητα και κοινωνική θέση του κοινού, καθώς είναι συνήθως ελεύθερη σε όλους.
• H πρόθεση επανάκτησης της χρήσης του υπαίθριου και δημόσιου χώρου ως παραστασιακού χώρου που στην εποχή μας τίθεται υπό καθεστώς συρρίκνωσης και κατακερµατισµού µέσα από τις παγκοσµιοποιηµένες κοινωνικοπολιτικές και οικονοµικές στρατηγικές πολιτιστικής παραγωγής και κατανάλωσης.

Ιδιαιτερότητα της συμμετοχής αποτελεί η συνύπαρξη διαφορετικών εκφραστικών μορφών και τεχνών καθώς το παραστασιακό γεγονός εκφράζεται με μια πληθώρα αισθητικών μορφών όπως: θέατρο, χορός, performance, όπερα, δρώμενα, δράσεις, παρεμβάσεις, εγκαταστάσεις, υβριδικές μορφές κ.τ.λ. Οι δε επιλεγμένοι καλλιτέχνες είναι σκηνογράφοι, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, χορευτές, performers, εικαστικοί κτλ., καλύπτοντας όλο το φάσμα της καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Η επιτροπή αξιολόγησης απαρτίστηκε από τους/τις:

• Θάνος Βόβολης, Σκηνογράφος-Ενδυματολόγος, Πρόεδρος της Επιτροπής & Επιμελητής της Ελληνικής συμμετοχής – PQ 2015, Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Ε.Κ.Δ.Ι.Θ.

Μέλη:

• Κ. Αλέξης Αλάτσης, Σκηνοθέτης, Γεν. Γραμματέας του Δ.Σ. του Ε.Κ.Δ.Ι.Θ.
• Νίκος Βίττης, Συνθέτης, Μέλος του Δ.Σ. του Ε.Κ.Δ.Ι.Θ.
• Χριστιάνα Γαλανοπούλου, Ιστορικός Τέχνης (MA, DEA), Καλλιτεχνική διευθύντρια του MIRfestival.
• Μαρία Κονομή, Σκηνογράφος – ΜΑ (Scenography), Ph.D., Μέλος του Δ.Σ. του Ε.Κ.Δ.Ι.Θ. Διδάσκουσα (Adjunct Professor), Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστήμιο Πατρών.
• Λίλα Λεοντίδου, Αρχιτέκτων-Πολεοδόμος-Γεωγράφος, Καθηγήτρια Γεωγραφίας και Ευρωπαϊκού Πολιτισμού στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, Ακαδημαϊκή υπεύθυνη του Προγράμματος Σπουδών Ευρωπαϊκού Πολιτισμού.
• Γιώργος Παρμενίδης, Αρχιτέκτων-Μηχανικός, Δρ. Καθηγητής Αρχιτεκτονικής Σχολής Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
• Κάτια Σαβράμη, Χορολόγος, Επίκουρος Καθηγήτρια, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Πατρών.
• Γιώργος Σαμπατακάκης, Θεατρολόγος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστήμιο Πατρών.

Κάθε μέλος της Επιτροπής έκανε ατομικά τις αξιολογήσεις του και τις έστειλε γραπτώς στη γραμματεία του Ε.Κ.Δ.Ι.Θ. Η τελική επιλογή έγινε κατά τη διάρκεια συνάντησης της επιτροπής με τη φυσική παρουσία των μελών της και με βάση τις πρότερες αξιολογήσεις. Σε περιπτώσεις ισοψηφίας τα μέλη επιχειρηματολόγησαν για τις επιλογές τους και εκλήθησαν να συναποφασίσουν κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης.

Χάριν δεοντολογίας και προκειμένου για την αδιάβλητη λειτουργία τη Επιτροπής, όσα μέλη της είχαν επαγγελματική σχέση με καλλιτέχνες και ομάδες απείχαν από την ψηφοφορία που αφορούσε στις συγκεκριμένες συμμετοχές.

Η Ελληνική εθνική συμμετοχή τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO, της Ένωσης Σκηνογράφων και Ενδυματολόγων Θεάτρου Ελλάδας, του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Θεατρολόγων, υποστηρίζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Αθλητισμού, τον Οργανισμό Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ, το Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, την Info-Quest Technologies, την Read-Point και την VA Translation.

Πηγές:

• http://www.hellastheatre.gr/pq2015/
• https://www.facebook.com/praguequadrennial/photos/a.10150687086707486.423125.122098097485/10153292148607486/?type=1
• http://erevnitikotheatrothrakisnew.blogspot.gr/2015/05/h-ction-teatime-europe-prague.html#more

Θέατρο Κινηματογράφος Πολιτισμός Φωτογραφία