Κάθε έργο τέχνης, έργο πολιτισμού έχει τη δική του ιστορική και καλλιτεχνική αξία. Σήμερα αναφερόμαστε σε ένα έργο πολιτισμού, σ’ ένα εξωτερικό ιστορικό μνημείο της πόλης μας.

Τα εξωτερικά μνημεία είναι επιρρεπή στους παράγοντες που προκαλούν διάβρωση και ενεργοποιούνται οι μηχανισμοί φθοράς ταχύτερα από άλλα που φυλάσσονται σε εσωτερικούς χώρους και πιθανότατα σε ελεγχόμενες συνθήκες.

Η Δόμνα και ο Χατζηαντώνης Βισβίζης, ένα αριστούργημα του γλύπτη κ. Μέγκουλα, δημιουργήθηκε με πολύ εξειδικευμένη τεχνική για να καταστείλει, όσο αυτό είναι εφικτό, τη διάβρωση/οξείδωση του έργου. Περνώντας όμως τα χρόνια η επίδραση της υγρασίας, της ηλιακής ακτινοβολίας, η βροχή, οι ρύποι και ο ανθρώπινος παράγοντας άρχισαν να διαβρώνουν το έργο.

Με προσεκτική μελέτη, με σεβασμό σε αυτό που αντιπροσωπεύει και με σεβασμό προς τον καλλιτέχνη, θα μπορούσαν να γίνουν οι απαιτούμενες επεμβάσεις συντήρησης. Με τον όρο “επεμβάσεις” δεν αναφέρομαι σε “γυάλισμα” αλλά στην ανάκτηση της δυναμικής ενότητας του έργου, χωρίς να αφαιρεθούν τα ίχνη του παρελθόντος.

Ο κάθε συντηρητής οφείλει να σεβαστεί το στρώμα της πάτινας, που μπορεί να θεωρηθεί ως εναπόθεση του χρόνου στο έργο τέχνης.

Δυστυχώς αυτό δεν συνέβη στη Δόμνα Βισβίζη και η μέθοδος καθαρισμού που χρησιμοποιήθηκε ήταν καταστρεπτική και θεωρώ, μέχρι στιγμής, μη αναστρέψιμη. Αυτό που με φοβίζει περισσότερο είναι πώς αν έχουν χρησιμοποιηθεί χημικά υλικά που δεν εξουδετερώθηκαν άμεσα, αυτά θα συνεχίσουν να επιδρούν στην επιφάνεια και στο εσωτερικό του μνημείου, διαβρώνοντας ταχύτερα το υλικό και σε συνδυασμό με τους παράγοντες φθοράς που προανέφερα, τα καταστροφικά αποτελέσματα θα είναι εμφανή σε λίγους μήνες.

Αναφερόμενη στα λόγια του κ. Μέγκουλα “όταν έχεις ένα πρόβλημα, παράδειγμα με την καρδιά σου, πηγαίνεις σε καρδιολόγο και όχι σε υδραυλικό” και ασπαζόμενη τον κώδικα δεοντολογίας μας έχω να πω πως ευθύνη των συντηρητών και των διαχειριστών πολιτιστικών δημιουργιών είναι η διαφύλαξη και προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Θα κλείσω λέγοντας πως σαν Θρακιώτισσα έχω στενοχωρηθεί ιδιαιτέρως γιατί πέρα από την τεχνική και αισθητική πλευρά του έργου, αναφερόμαστε σε μια ηρωίδα που το τέλος της ήρθε από την φτώχεια, τις κακουχίες και την εγκατάλειψη της από την πολιτεία. Μια μάνα, μια χήρα με ανδρεία, που έδωσε τα πλούτη της και την οικογένεια της για την πατρίδα και η πατρίδα δεν της προσέφερε ούτε έναν αξιοπρεπή θάνατο. Είναι ειρωνεία, κατ΄εμέ, η ιστορία να επαναλαμβάνεται….

Άρθρο Γλυπτική Πολιτισμός