Το «Μνημείο της Εβδομάδας», παρακολουθώντας το σύγχρονο προσφυγικό δράμα, σας παρουσιάζει ένα τμήμα της προσφυγικής ιστορίας του ελληνισμού, την παλαιά Καπναποθήκη στην Αλεξανδρούπολη, που φιλοξένησε οικογένειες προσφύγων από την Ανατολική Θράκη και τη Μικρά Ασία.

Το κτήριο της παλαιάς Καπναποθήκης στην Αλεξανδρούπολη, γνωστό ως Καπνομάγαζο, οικοδομήθηκε κατά την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα από την καθολική κοινότητα της πόλης, που τότε ονομαζόταν Δεδέαγατς. Σκοπός της ανέγερσης του κτηρίου ήταν να στεγάσει τις σχολικές ανάγκες της κοινότητας. Λειτούργησε ως σχολείο ως τις αρχές του 20ού αιώνα, όταν μια πυρκαγιά κατέστησε το κτήριο ακατάλληλο να φιλοξενήσει σχολικές τάξεις.

Μετά το 1922, το κτήριο στέγασε τις οικογένειες των προσφύγων από την Ανατολική Θράκη και τη Μικρά Ασία, οι οποίες συνέρρεαν στην πόλη.

Το κτήριο αγοράστηκε από την “Compagnie generale de tabac” («Γενική Εταιρεία Καπνού»), ανασκευάστηκε και επεκτάθηκε το 1924, με σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως χώρος επεξεργασίας και αποθήκευσης καπνού. Υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα και περισσότερο εμβληματικά κτήρια της περιοχής.

Η κάτοψη του κτηρίου του Καπνομάγαζου σχηματίζει «Γ». Το κεντρικό τμήμα είναι επίμηκες, ενώ το βόρειο άκρο του εξέχει του μετώπου της κύριας όψης. Το μήκος του κτηρίου είναι περίπου 27 μ., ενώ το πλάτος του εκτείνεται κατά προσέγγιση στα 12 μ. στο βόρειο και 10 μ. στο νότιο τμήμα αντίστοιχα.

Το οικοδόμημα αποτελείται από τρεις ορόφους με ημιυπόγειο. Ο τελευταίος όροφος διαμορφώνεται από τη σοφίτα, που καταλήγει σε αετωματική στέγη.

Οι όψεις χαρακτηρίζονται από συμμετρία, καθώς τα ορθογώνια φωτιστικά ανοίγματα των ορόφων επαναλαμβάνονται ρυθμικά. Τα παράθυρα του ημιυπογείου έχουν τοξωτή απόληξη.

Το Καπνομάγαζο αποτελεί ισχυρό σημείο της συλλογικής μνήμης των κατοίκων της Αλεξανδρούπολης, καθώς αποτελεί σημαντικό μνημείο με ποικίλες χρήσεις. Λειτούργησε ως φυλακή κατά τη διάρκεια της βουλγαρικής κατοχής της πόλης (1941-1944) και του εμφυλίου.

Η παλαιά Καπναποθήκη αποκαθίσταται με σκοπό να στεγάσει τη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης.

Το κτήριο της Καπναποθήκης, ιδιοκτησίας του δήμου, έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο επειδή «αποτελεί αξιόλογο δείγμα ειδικής χρήσεως κτηρίου με σημαντικά μορφολογικά και αρχιτεκτονικά στοιχεία, αναπόσπαστο τμήμα και μαρτυρία της οικονομικής και κοινωνικής ζωής της Αλεξανδρούπολης των αρχών του αιώνα» (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/2788/43567/23-7-1997 – ΦΕΚ 858/Β/25-9-1997)

Οι φωτογραφίες του μνημείου προέρχονται από το αρχείο της Διεύθυνσης Προστασίας και Αναστήλωσης Νεωτέρων και Σύγχρονων Μνημείων ΥΠ.ΠΟ.Α.

Πηγή άρθρου: Σελίδα “Διεύθυνσης Προστασίας και Αναστήλωσης Νεώτερων και Σύγχρονων Μνημείων” στο facebook

====================

Δείτε κι άλλες ενδιαφέρουσες αναρτήσεις για το νέο στολίδι της πόλης μας:

• Περιοδικό “Ο Φάρος της Αλεξανδρούπολης” – Τεύχος 23ο – Ιούλιος, Αύγουστος, Σεπτέμβριος 2007 – άρθρο των Θεόδωρου Ορδουμποζάνη και Μαίρης Τζιβελέκη – Καπνομάγαζο (Σε λίγο θα αποτελεί παρελθόν για την Αλεξανδρούπολη)
• Ορδουμποζάνης Θεόδωρος – 3/1/2009 – Το Καπνομάγαζο
• Ορδουμποζάνης Θεόδωρος – 19/10/2010 – Ιστορικά κτίρια της Αλεξανδρούπολης που έχουν κηρυχθεί διατηρητέα
• 2ο ΓΕΛ – Εργασίες Μαθητών 2011-2012 – Αξιόλογα κτίρια με Ιστορικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον που έχουν κηρυχθεί διατηρητέα
• Ορδουμποζάνης Θεόδωρος 16/10/2012 – Αναστηλώνονται παλιά κτίρια της πόλης
• Γραφική Παλιά Αλεξανδρούπολη – 5/3/2013 – Το Καπνομάγαζο
• Αλεπάκος Πέτρος – Ιαν. 2015 – Τα σχολεία του ΔΕΔΕΑΓΑΤΣ (DEDEAGATCH) (από την δημιουργία της πόλης μέχρι την ενσωμάτωση-απελευθέρωση)

Αρχιτεκτονική Ιστορικά Κτίρια Πολιτισμός